گزیده درس سه
درس سوم از «و الآن حیث وفقنا الله تعالی ...» شروع شده است تا «لایمکن تحدیدها» ادامه یافته است. علامه حلی میفرماید: من از محضر خواجه نصیرالدین طوسی استفادهی علمی حضوری کردم و میبینم که ایشان در کتابها و تألیفاتشان دقیق و برهانی سخن گفته و همیشه تسلیم حق بوده و بدنبال این مسئله نبوده است که تا بر دیگران غلبه پیدا کند و یا مغالطه نماید. من هم از ایشان الگو گرفتم و تلاشم بر این امر استوار بوده است که بر اساس روش و منش ایشان قدم بردارم. بعد از اینکه خواجه به رحمت خدا میرود، مرحوم علامه حلی کتاب «تجریدالاعتقاد» را شرح میزند و دلیل شرح خودش را اولاً، دقیق و علمی بودن کتاب تجرید الاعتقاد و ثانیاً، اختصار و پیچیدگی آن میداند. روش شرح علامه بر کتاب تجریدالاعتقاد به این صورت است که ایشان کلام خواجه را با لفظ «قال» نقل میکند و سپس شرح خودش را با لفظ «اقول» بیان مینماید. در ادامه مرحوم خواجه وارد مباحث اصلی کتاب میشود و آن را بر شش مقصد تنظیم کرده است. مقصد اول آن راجع به امور عامه است که خودش دارای چندین فصل میباشد. منظور از امور عامه همان مفاهیم عامی است که در مباحث بعدی مورد استفاده قرار میگیرد، مانند وجود و عدم، ماهیت و علت و معلول. مرحوم خواجه فصل اول از مقصد اول را به بررسی مفاهیم وجود و عدم اختصاص داده است و در ابتدا یک تعریف از متکلمان و یک تعریف از فلاسفه برای آن دو ذکر میکند و سپس آن دو تعریف و امثال آن را تعریف دوری و دارای اشکال میداند.
کلیدواژه: مباحث مقدماتی و مفاهیم وجود و عدم.