گزیده درس صد و چهل و نُه
درس صد و چهل و نُه از «المقصد الثالث فی اثبات الصانع تعالی و صفاته و آثاره و فیه فصول»، شروع شده است و تا «و ثبوت واسطة بین ذات الله تعالی و بین ما سواه غیر معقول»، ادامه دارد. مباحث مربوط به فصل اوّل که در بارهی اثبات واجبالوجود بود، به پایان رسید و مرحوم خواجه و مرحوم علامه در فصل دوم راجع به صفات خداوند بحث میکنند و در آن چندین مسئله را مطرح میکنند. مسئله اول، در ارتباط با قادر بودن خدای منان است. قبلاً معنای قادر و قدرت بررسی گردید که قادر مختار یعنی ذاتی که فعل و ترک برایش مساوی است و کارش را به اختیار خودش میتواند انجام دهد یا ترک نماید و این معنا در مقابل فاعل موجب و غیر مختار قرار دارد. مرحوم خواجه بر قادر بودن خداوند استدلال میکند و سپس مرحوم علامه آن را به صورت روشن توضیح میدهد. مرحوم خواجه استدلال میکند که وجود عالم بعد از نیستی آن، فاعل موجب بودن خداوند را نفی میکند. در ادامه بر دلیل خواجه این اشکال مطرح میشود که دلیل خواجه اثبات میکند علت پدیدآورندهی عالم مختار است؛ این دلیل مختار بودن خدا را اثبات نمیکند و احتمال دارد که خداوند به صورت ایجابی معلولی را به وجود آورده باشد و سپس آن معلول علت پدیدآورندهی عالم به صورت اختیاری باشد؟ مرحوم خواجه و مرحوم علامه از این اشکال پاسخ میدهند.
کلیدواژه: اثبات قادر بودن خداوند.