گزیده درس بیست و یک
درس بیست و یکم از «المسألة الثانیة عشرة، فی نفی الحال»، شروع شده است و تا «فانّ قیام الجنس بالفصل لیس هو قیام عرض بعرض»، ادامه دارد. در چند درس گذشته بحث در بارهی این بود که بعضی قائل شده بود، چیزی به نام «ثابت» وجود دارد که نه موجود و نه معدوم است. مرحوم خواجه و مرحوم علامه از آن ادعا به تفصیل جواب گفتند و آن را ابطال کردند. مرحوم خواجه در این درس به این نکته میفرماید: که جمعی دیگری گفتهاند که چیزی به نام «حال» وجود دارد که آن هم نه موجود و نه معدوم است. ایشان و مرحوم علامه از این ادعا هم جواب میدهند و آن را باطل میدانند؛ زیرا وجود مرادف با ثبوت و عدم مرادف با نفی است و میان آن دو واسطهیی وجود ندارد. بنابراین، امکان ندارد که چیزی در خارج باشد که نه موجود و نه معدوم باشد. البته کسانی که چنین ادعایی کردهاند، دلیل هم آوردهاند و مرحوم خواجه و مرحوم علامه آن دلایل رد کرده و مدعای آنها را باطل نمودهاند.
کلیدواژه: نفی حال.