گزیده درس صد و شصت
درس صد و شصت از «و امّا النقل فظاهر»، شروع شده است و تا «و لا غیرهما من الاجزاء العقلیة و الحسیة»، ادامه دارد. بحث در بارهی اثبات وحدت خدا و نفی شریک بود و برای آن چند معنا و طریق اشاره گردید که از جمله آنها طریق وحدت موهومی بود که استاد میلانی بطلان آن را بیان کرد. استاد در این درس، باردیگر به بررسی دلایل وحدت وجود میپردازد. مسئله نهم، راجع به این موضوع بحث میکند که خداوند با دیگر ماهیات، ذوات و هویات تفاوت دارد، مثلاً سنگ، چوب، درخت، انسان و سایر موجودات در اصل جسم بودن باهم اشتراک دارند، ولی خدا چون جسم ندارد با اینها اشتراک ندارد. در واقع، وجوب وجود بر نفی زائد، نفی شریک و نفی مثل دلالت دارد. اکثر عقلا بر نفی مثل از خدا اعتقاد دارند، در این میان تنها ابوهاشم با این عقیده مخالفت کرده و خدا را در ذات مساوی با دیگران قرار داده و تفاوتش را تنها در حالتی میداند که چهار صفت [زنده بودن، عالم بودن، قادر بودن و موجود بودن] را موجب میگردد. مسئله دهم، راجع به این موضوع بحث میکند که خدا مرکب نیست. به عبارت دیگر، همان وجوب وجود بر نفی ترکیب به معانی مختلف آن دلالت میکند. در ادامه مرحوم علامه به دلایل عدم ترکیب خداوند و انواع ترکیب میپردازد.
کلیدواژه: تفاوت خدا با ماهیات و عدم ترکیب آن.