گزیده درس صد و هفتاد و شش
درس صد و هفتاد و شش از «المسألة السابعة، فی المتولّد»، شروع شده است و تا «لا یؤثّر فی الامکان الذاتی و القدرة فکذا هنا» ادامه دارد. مرحوم خواجه در مسئله هفتم میفرماید: خوب بودن مدح و ذم بر فعل متولد مقتضی علم به استناد این فعل به ما است، سپس مرحوم علامه این سخن مرحوم خواجه را توضیح میدهد. ایشان افعال را بر سه دسته مباشَر، متولَّد و مُخترَع تقسیم میکند و سپس هر کدام از این افعال را معنا و تعریف مینماید. بعد از آن به دیدگاههای فرق و اندیشمندان اسلامی در مورد فعل متولّد میپردازد که آیا فعل متولّد به سبب انسان انجام میشود یا اینکه به سبب انسان انجام نمیشود، در این مسئله اختلاف وجود دارد. معتزله اعتقاد دارد که فعل متولّد همانند فعل مباشر است که به وسیلهی خود انسان انجام میشود و در ادامه مرحوم علامه به سائر اقوال و به خصوص نظر مرحوم خواجه در این زمینه اشاره میکند. در ادامه مرحوم خواجه و مرحوم علامه به دو شبهه پاسخ میدهند که استاد میلانی یکی از آن شبهات را در این درس و شبهه دیگر را در درس بعدی بررسی مینماید.
کلیدواژه: فعل متولَّد.