کتاب اصول فقه مرحوم مظفر:
این درس اختصاص دارد به تبیین ماهیت مهمله و مقسمی. کار شناس محترم در آغاز به تبیین دو اصطلاح اصولی پرداخته اینکه آیا این دو اصطلاح متباین هستند یا مترادف هستند: 1. ماهیت مهمله 2. ماهیت لا بشرط مقسمی. در این مسئله دو نظریه است: اول: مشهور: صاحب کفایه و حاجی سبزواری: این دو مترادف هستند و یک معنا دارند. دوم: مرحوم مظفر و مرحوم کمپانی: این دو متباین هستند. سپس به تبیین ویژگی های ماهیت لابشرط مقسمی پرداخته اینکه ماهیت لا بشرط مقسمی به ماهیتی گفته می شود که سه ویژگی دارد: 1. ماهیت با یک امر خارج از ماهیت در نظر گرفته شده است. 2. ماهیت لا بشرط مقسمی، مقسم برای اعتبارات ثلاثه است. 3. ماهیت لا بشرط مقسمی، نسبت به هر یکی از این اعتبارات لا بشرط است. در ادامه به تبیین عدم مقسم بودن ماهیت مهمله برای اعتبارات ثلاث پرداخته است. به دو دلیل ماهیت مهمله مقسم برای اعتبارات ثلاثه نیست: دلیل اول: ماهیت مهمله به ماهیتی گفته می شود که با امر خارجی ملاحظه نشود، در حالی در اعتبارات ثلاث، امر خارجی در نظر گرفته شده است. دلیل دوم: هیچ وقت مقسم، وجودی مستقل و جدای از اقسام ندارد.
مهمترین مباحث این درس:
ماهیت مهمله. ماهیت لابشرط مقسمی. اعتبارات سه گانه در ماهیت.