گزیده درس بیست و هفت
در ردس قبلی مباحث مربوط به مفاهیم متواطی و مشکک به پایان رسید و در این درس مباحث مربوط به مفهوم و مصداق بحث میشود. مفهوم، همان معنا و صورتهای ذهنی است که از حقایق اشیاء انتزاع میشود. مصداق چیزی است که مفهوم بر آن منطبق میشود یا حقیقت چیزی است که صورت ذهنی [مفهوم] از آن انتزاع میشود. در یک تقسیمبندی اگر نوع مفهوم را در نظر بگیریم به چند نوع تقسیم میشود: 1. مفهوم مصداق عینی در خارج دارد. 2. مفهوم مصداق عینی با یک یا چند واسطه در خارج دارد. 3. مفهوم مصداق عینی در خارج ندارد. 4. برخی از مفاهیم نه تنها مصداق عینی ندارد؛ بلکه خود مفهوم گاهی میتواند حاکی و بیانگر خودش باشد. مرحوم مصنف در ادامه میفرماید: مفهوم را میتوان ار دو منظر دیگر هم نگاه کرد: 1. مفهوم بما انّه مفهومٌ در نظر گرفته شود، مانند الانسان نوع، جنس و ... 2. مفهوم را بما انّه حاک عن شئ آخر در نظر گرفت، مانند الانسان ضاحک، الانسان کاتب. به دیگر سخن، گاهی مفهوم را میتوان به حمل اولی و گاهی میتوان آن را با حمل شایع درنظر گرفت.
کلیدواژه: مفهوم و مصداق