گزیده درس دوصد و نوزده
بحث در بارهی تعلیمات مشترک و آداب مناظره است که هم برای سائل و هم برای مجیب توصیه شده است. به تعبیر دیگر، یک شخص بخواهد مجادله کند، به این توصیهها عمل بکند. از این توصیههای یازدهگانه، دو توصیه میتواند علمی باشد و سایر توصیهها همگی اخلاقی است. آن دو مورد یکی، برخورداری از یکسری تواناییهای منطقی و دیگری اینکه مجادل بتواند از مشهورات، ضربالمثلها، احادیث، حکایات و قصهها به خوبی استفاده کند. توصیه چهارم این است که مجادل نباید میدان را برای طرف مقابل باز بگذارد. توصیه پنجم، این است که بتواند برای تایید مدعای خود از اشعار، نصوص، منابع فلسفی، کلامی، سخنان بزرگان و ... استفاده کند. توصیه ششم، از دشنام، تمسخر و ریشخند و ... بپرهیزد. توصیه هفتم، صدای خود را از حد معمول بلند نکند. توصیه هشتم، در گفتگو متواضع باشد، توصیه نهم، سخن طرف را قطع نکند. توصیه دهم، تا جایی که امکان دارد به دنبال غلبه، مخالفت و ستیزهجویی نباشد. توصیه یازدهم، هدف مجادل رسیدن به حق باشد.
کلیدواژه: توصیههایی برای مجادل (سائل و مجیب).