گزیده درس صد و پنجاه و نُه
بحث در بارۀ شبههیی است که راجع به استقراء ناقص مطرح گردید و در درس گذشته دو نوع از اقسام استقراء بیان گردید. سوم، استقرایی که مبتنی بر بداهت عقلی است، مانند حکم به اینکه کل بزرگتر از جزء است. این نوع استقراء که در آن صرف تصور طرفین و نسبت برای تصدیق کفایت میکند، یقینآور است و در حقیقت نمیتوان آن را استقراء بهشمار آورد، برای اینکه اصلاً بر مشاهده توقف ندارد. چهارم، استقرایی که مبتنی بر تماثل و تشابه کامل میان جزئیات است. در استدلالهای هندسی موارد فراوانی از این نوع استقراء وجود دارد و این نوع استقراء نیز یقینآور است. پس از بیان اقسام چهارگانه استقراء، روشن میشود که استقراء ناقص فقط در صورتی که مبتنی بر مشاهدهی تنها باشد، افاده یقین نمیکند.
کلیدواژ: شبهه استقراء ناقص.