گزیده درس درس صد و بیست
در مورد اشکال گفته شد که هر قیاسی مرکب از دو مقدمه است و هر مقدمه یک حد اوسط و یک حد اختصاصی دارد که حد اوسط در هر دو مقدمه، آن حد مشترک دو مقدمه میباشد. در نتیجه سه حد وجود دارد: حد اوسط، حد اختصاصی در صغری و حد اختصاصی در کبری و این سه حدود است که هر قیاس اقترانی را تشکیل میدهد. از آنجایی که جایگاه و موقعیت این حد مشترک نسبت به حدود اختصاصی در صغری و کبری متفاوت است، اشکال چهارگانه شکل میگیرد. شکل اوّل در قیاس اقترانی، آن است که حد وسط در صغری، محمول و در کبری، موضوع قرار میگیرد. در این شکل موقعیت اصغر در نتیجه و در صغری یکی است، به این معنا در هر دو موضوع است و همچنین اکبر هم در نتیجه و هم در کبری، محمول است و این شکل بدیهی الانتاج میباشد. شکل اوّل دو شرط دارد: شرط اوّل، این است که صغری موجبه باشد و شرط دوم، این است که کبری کلی باشد.
کلیدواژه: شکل اوّل.