گزیده درس سی و یک
مرحوم مظفر بعد از اینکه مباحث مربوط به نسب اربعه را به پایان میبرد، به سراغ کلیات خمس میرود. ابتدا میفرماید: کلی بر دو قسم ذاتی و عرضی تقسیم میشود. هرگاه محمول با موضوع خودش مورد ملاحظه قرار گیرد، از دو حالت خارج نیست یا مقوّم آن موضوع است که با ارتفاع آن، ماهیت موضوع هم زایل میشود که به آن ذاتی میگوید. امّا، چنانچه محمول بیرون از ذات موضوع باشد، به آن عرضی گفته میشود. با توجه به تعریف ذاتی و عرضی، ذاتی بر سه قسم نوع، جنس و فصل تقسیم میشود و عرضی هم به عرض خاص و عرض عام تقسیم میگردد. در ادامه مرحوم مظفر بحث را با این سئوال آغاز میکند که چنانچه کسی نسبت به دیگری این پرسش را مطرح کند، آیا میتواند آن را به دو صورت بپرسد: یکی، اینکه بپرسد: «او کیست؟» و دیگر آنکه بپرسد: «او چیست؟» سئوال نخست از ویژگیها و ممیزات شخصی است که او فرزند فلانی و نویسندهی فلان کتاب است. ولی سئوال دوّم، پرسش از حقیقت شخص است؛ یعنی چیزیکه در همۀ افرادیکه مثل او هستند، اشتراک دارد.
کلیدواژه: کلیات خمس