گزیده درس نود و دو
قبلا، گفته شد که تناقض میان دو قضیه لازم است، آن دو قضیه در هشت امر اتحاد و در سه امر باید اختلاف داشته باشد. آن سه امری که قضیه باید در آن امور اختلاف داشته باشد، عبارت است از کم، کیف و جهت. مقصود از اختلاف دو قضیه در کم و کیف این است که اگر یکی از آن موجبه باشد، دیگری باید سالبه باشد و اگر یکی از آن دو کلی باشد، دیگری باید جزئی باشد. بنابراین، موجبه کلیه نقیض سالبه جرئیه است و موجبه جزئیه نقیض سالبه کلیه میباشد. اختلاف در جهت نیز امری است که در تناقض وجود دارد، مثل اختلاف در ایجاب و سلب، چرا که نقیض هر چیزی رفع آن است. پس همانطوری که ایجاب با سلب و سلب با ایجاب رفع میشود، جهت یک قضیه نیز با جهت دیگری که نقیض آن است رفع میشود.
کلیدواژه: شرائط اختلاف تناقض.